Veilige zorg en hulp dankzij kwaliteitsdecreten

Het decreet betreffende de kwaliteit van de gezondheids- en welzijnsvoorzieningen bevordert de kwaliteit van de hulp en de zorg in de verschillende Vlaamse gezondheids- en welzijnssectoren. Het zet voorzieningen aan die kwaliteit voortdurend te bewaken en te verbeteren. 

Het kwaliteitsbeleid streeft naar voordelen voor gebruikers, medewerkers, voorziening en samenleving. Neem het thema agressie en gog op in je kwaliteitsbeleid en zorg voor meer welzijn en veiligheid voor alle betrokkenen.  

Een beleid rond agressief en grensoverschrijdend gedrag is onlosmakelijk verbonden met de verplichting om verantwoorde zorg te verstrekken. Met een agressiebeleid streef je naar een doeltreffende zorg zonder discriminatie en met continuïteit. Een zorg met respect voor de menselijke waardigheid, bescherming van de persoonlijke levenssfeer en een klachtenbehandeling.

Over omgaan met agressief en ander grensoverschrijdend gedrag geeft de Vlaamse regering verplichtingen mee in de erkenningsvoorwaarden voor voorzieningen in de jeugdhulp.
Elke organisatie is verplicht om

• een referentiekader op te stellen voor preventie en detectie van en gepast reageren op grensoverschrijdend gedrag ten opzichte van de minderjarige, inclusief een registratiesysteem
• grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van minderjarigen wordt onverwijld te melden aan de administratie
• een verzekering op te stellen voor lichamelijke schade van een gebruiker
• voorwaarden over sancties na te komen:  sancties worden aangepast aan de persoonlijkheid van de minderjarige. Ze zijn er altijd op gericht de opvoeding te bevorderen en hebben geen traumatische uitwerking. Lichamelijke straffen en geestelijk geweld, alsook onthouding van maaltijden, zijn verboden

Bijzondere erkenningsvoorwaarden

Bij bepaalde afdelingen worden expliciete voorwaarden gesteld voor het omgaan met grensoverschrijdend gedrag. Bij bijzondere jeugdzorg is de rode draad een streven naar een naadloos en éénduidig zorgtraject. Agressief gedrag kan de continuïteit en vloeiende overgang tussen verschillende modules in de jeugzorg in het gedrang brengen. Met een agressiebeleid verklein je uitstroom van gebruikers én personeel: je streeft naar een positief leefklimaat, je voorkomt agressief gedrag en je reageert als het zich toch voordoet. Worden afzondering of andere vrijheidsbeperkende maatregelen toegepast? Dan is de organisatie verplicht om een huisreglement op te stellen en kenbaar te maken aan de betrokken partijen. Het decreet beschrijft welke elementen je opneemt in dat huishoudelijk reglement.

Over omgaan met agressief en ander grensoverschrijdend gedrag geeft de Vlaamse regering verplichtingen mee in de erkenningsvoorwaarden van een organisatie. De minimale verwachtingen situeren zich op het vlak van rechten en plichten, klachtenbehandeling, bescherming van de integriteit en afzonderingsmaatregelen.

Rechten en plichten

Collectieve rechten en plichten staan op papier en worden aan de gebruiker overhandigd. Je beschrijft er onder andere in dat privacy en veiligheid worden gewaarborgd.

Klachtenbehandeling

Een klachtenprocedure is verplicht. De voorwaarden voor een klachtenbehandeling lees je in de erkenningsvoorwaarden. Ook klachten over de beëindiging van de zorg en ondersteuning worden verplicht behandelt. Niet onbelangrijk als de zorg of hulpverlening stopt omwille van een agressie-incident.

Bescherming van de integriteit

Een referentiekader voor grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van de gebruikers is verplicht. In die procedure beschrijf je preventie, detectie van en gepast reageren op grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van de gebruikers. In die procedure neem je een registratiesysteem op, dat voldoet aan de verplichtingen die voortvloeien uit de wetgeving betreffende de verwerking van persoonsgegevens.

Afzonderingsmaatregelen

De erkenningsvoorwaarden stellen criteria voor de afzondering van een gebruiker. En dat er een procdeure voor tijdelijke afzondering wordt opgesteld.

Dit decreet geldt voor de werkingen met minderjarigen in de integrale jeugdhulp. Dit decreet beschrijft onder meer het recht op een menswaardige sancties en afzonderingen, door het recht op privacy en het recht op klacht indienen.

Recht op menswaardige behandeling

Onmenselijke of onterende behandeling zijn verboden. Sancties zijn aangepast aan de minderjarige en proportioneel met de ernst van de feiten. Ze bevorderen altijd de opvoeding en hebben geen traumatische uitwerking. Lichamelijke straffen, geestelijk geweld, onthouding van maaltijden en onthouding van bezoekrecht zijn verboden. Tenzij de rechter over dit laatste anders beslist. Afzonderingen kunnen alleen onder bepaalde voorwaarden en met een procedure die in een huishoudelijk reglement wordt beschreven.

Klachtrecht

De minderjarige heeft het recht om bij een jeugdhulpvoorziening, de toegangspoort of het ondersteuningscentrum Jeugdzorg klachten te formuleren over de inhoud van de jeugdhulp en de wijze waarop ze wordt aangeboden, de leefomstandigheden en de niet-naleving van de rechten die het decreet vermeldt.

Recht op privacy

De minderjarige heeft recht op respect voor zijn persoonlijke levenssfeer. Zijn persoonsgegevens worden beschermd en er wordt respectvol omgegaan met zijn politieke, filosofische, ideologische of religieuze overtuiging en seksuele geaardheid. Daarnaast vermeldt het decreet bepalingen over bezoekrecht.