Gevolgen van grensoverschrijdend en agressief gedrag voor het slachtoffer

Iedereen kan grensoverschrijdend of agressief gedrag meemaken. Thuis, op het werk of daarbuiten. Naast materiële en fysieke schade kan er ook psychisch en emotioneel leed zijn. Hier ligt de focus op de mogelijke gevolgen voor medewerkers en doelgroep.

Wat zijn mogelijke gevolgen voor de medewerker?

Een incident kan naast materiële schade, zoals kleerscheuren, een kapotte bril of een bekraste wagen ook fysieke schade veroorzaken. Denk aan blauwe plekken of een verstuiking. Daarnaast komt psychisch en emotioneel leed regelmatig voor. Vaak is dit minder zichtbaar, maar daarom niet minder ernstig.

Werkstressklachten en motivatieproblemen

Uit de werkbaarheidsmonitor blijkt dat slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag op het werk twee keer zoveel werkstressklachten en motivatieproblemen rapporteren. Ze zijn anderhalve keer zo frequent en langdurig ziek thuis.
 
Twijfelen aan de eigen competentie als sociale professional, cynisch worden, een olifantenhuid kweken of een slaap- of angststoornis ontwikkelen komen regelmatig voor. In sommige gevallen treedt een posttraumatische stressstoornis op.

Een andere job

Agressief en grensoverschrijdend gedrag naar medewerkers zorgt voor gevoelens van onmacht en onveiligheid en voor handelingsverlegenheid. Van daaruit worden soms straffe uitspraken gedaan en ingrijpende beslissingen genomen. Voor sommigen betekent het meemaken van grensoverschrijdend of agressief gedrag een breekpunt voor de hulp- of dienstverlening of voor het verder zetten van de job.

Over het algemeen varieert de kwetsbaarheid van elk individu naargelang de context waarin de grensoverschrijding of agressie zich voordoet en de persoonlijkheidskenmerken van de persoon die het grensoverschrijdende of agressieve gedrag meemaakt.

Wat zijn mogelijke gevolgen voor personen uit de doelgroep?

Ook voor gebruikers die agressief en grensoverschrijdend gedrag meemaken of die de dreiging ervan ondervinden, kunnen de gevolgen groot zijn.

Naast mogelijke materiële en fysieke schade is er sprake van versterkte gevoelens van onrust, angst, hulpeloosheid en onveiligheid.

Grensoverschrijdend of agressief gedrag verstoort het samenleven, -spelen en –werken. Het beïnvloedt het leefklimaat negatief. Trauma ligt op de loer.

Gevolgen voor kinderen en jongeren

Zeker geweld tegen kinderen en jongeren vormt een ernstige schending van hun recht op ontwikkeling en brengt de noodzakelijke zorg en bescherming in gevaar. Uit het onderzoek van het Kinderrechtencommissariaat blijkt dat minderjarigen die slachtoffer zijn van grensoverschrijdend gedrag en geweld kampen met nachtmerries, depressies, teruggetrokken gedrag, neurotische stoornissen, posttraumatische stress stoornissen, agressief en regressief gedrag.

Naast de gevolgen van posttraumatische stress op de ontwikkeling van het neurologisch systeem, kunnen hersenbeschadigingen ontstaan op jonge leeftijd ten gevolge van mishandeling.

Geweld en misbruik op kinderen en jongeren geeft ook aanleiding tot ontwikkelingsstoornissen en gedragsproblemen. Spijbelen of agressief, asociaal of zelfdestructief gedrag kan onder meer leiden tot slechtere relaties, uitsluiting van school en contacten met het gerecht.

Verder blijkt dat langdurige, chronische mishandeling samengaat met een lager IQ, taalontwikkelingsachterstand en lees- en leerachterstand.

Ook hier varieert de kwetsbaarheid van elk individu naargelang de context waarin het geweld zich voordoet en de persoonlijkheidskenmerken van de persoon die het agressieve gedrag meemaakt.