Succesfactoren voor een goede opvang en nazorg | Icoba

Succesfactoren voor een goede opvang en nazorg

Ondersteuning na schokkende of ingrijpende gebeurtenissen start bij een zorgzame werkomgeving. Ook zorgzame strategieën die de mentale veerkracht en het welzijn van medewerkers bevorderen zijn belangrijk om de negatieve gevolgen van schokkende of ingrijpende gebeurtenissen te voorkomen. Lees hier de kenmerken van een zorgzame werkomgeving en ontdek effectieve strategieën om de impact van schokkende gebeurtenissen te verminderen.

Kenmerken van een zorgzame werkomgeving

  • Collega’s, leidinggevenden en het organisatiebeleid erkennen de impact.
  • Incidenten en hun impact worden bespreekbaar gemaakt zonder bagatellisering of culpabilisering.
  • De drempel om incidenten te melden is laag.
  • Er is praktische, emotionele en sociale steun na incidenten.
  • Opvang en nazorg zijn beschikbaar.
  • De cultuur is open, vertrouwend en gericht op leren.
  • Het creëren en behouden van een zorgzame werkomgeving wordt gezien als ieders verantwoordelijkheid.
  • Geleerde lessen worden geïntegreerd in vormingsprogramma's.
  • Preventieve maatregelen worden opgenomen in het preventie- en jaaractieplan, dat schrijft de welzijnswet voor.
  • Deze plannen worden uitgevoerd.
  • Er zijn duidelijke procedures en richtlijnen beschikbaar.
  • Medewerkers worden geïnformeerd over handelingswijzen tijdens en na ingrijpende gebeurtenissen.
  • De taken, rollen en verantwoordelijkheden binnen de organisatie zijn duidelijk.
  • Er is een efficiënte taakverdeling.
  • De verschillende disciplines werken samen.
  • Teams zijn heterogeen wat betreft competenties, talenten en ervaring.
  • De administratieve lasten voor zorgprofessionals zijn minimaal.
  • Er is een onthaalbeleid met ondersteuning voor nieuwe collega’s.
  • Hoge werkeisen worden erkend.
  • Er zijn mogelijkheden voor persoonlijke ontwikkeling: bijscholingskansen en loopbaanondersteuning.
  • Er is een sterke sociale cohesie binnen teams en afdelingen.
  • Men haalt zingeving en betekenis uit het werk.
  • De werkplek is aantrekkelijk en heeft goede voorzieningen zoals voldoende daglicht en faciliteiten om te pauzeren.
  • Het uurrooster is gezond met balans tussen werk en rust, inclusief voldoende pauzes en hersteltijd.
  • Er is een gezonde balans tussen werk en privé, met ruimte voor verwerking van emotionele gebeurtenissen.

Strategieën om de impact te verminderen

Zorg voor een structureel beleid. Enkel geïsoleerde maatregelen of crisisinterventies volstaan niet. Pas als omgaan met grensoverschrijdend en agressief gedrag een duidelijke beleidskeuze is, bereik je een blijvend effect. Structurele maatregelen en structureel werken zijn belangrijke voorwaarden voor een samenhangend agressiebeleid.

Zorg voor een integraal agressiebeleid. Richt je beleid op alle posities en rollen en op alle niveaus van de preventiepiramide: van breed preventief tot curatief..

Zorg voor psycho-educatie over veerkracht, stressbeheersing en zelfzorg. En zorg dat medewerkers weten hoe ze moeten handelen tijdens of na een ingrijpende gebeurtenis op het werk.

Dat betekent kennis over:

  • de do’s en dont’s tijdens of na een schokkende gebeurtenis op het werk
  • welke reacties normaal zijn en wanneer extra ondersteuning aangewezen is
  • welke ondersteuning waar te vinden is indien nodig

Promoot

  • gezond gedrag, zoals gezonde voeding, goed slapen, fysiek actief zijn en fysieke ontspanning
  • interventies voor stressbeheersing 

Zorg voor groepsintervisie en ethische reflectie om met collega’s te reflecteren op wat goede zorg is. En verminder zo (morele) stress en bevorder samenwerking en werkplezier.

De werkgever is verplicht een risicoanalyse uit te voeren en op basis daarvan preventiemaatregelen te nemen. Met een risicoanalyse kan je het psychosociaal welzijn van medewerkers bevragen. Daarnaast kan je op verschillende manieren het welzijn van je medewerkers monitoren: via een functioneringsgesprek, bevraging, teamoverleg,...

Maak afspraken voor een systematische opvang en nazorg en giet ze in een procedure. Zorg dat diegene die instaan voor opvang en nazorg voldoende opgeleid zijn.

Professionele hulpverlening kan verkregen worden als ernstige klachten zich voordoen.

Bron: Beleidsrichtlijn psychosociale ondersteuning zorgprofessionals. Een handreiking voor de praktijk bij ingrijpende gebeurtenissen.