Bevraag en observeer de risico’s

De meest gekende techniek om mensen te bevragen is de enquête of de vragenlijst Die vind je in alle soorten en maten. En het kan op papier of digitaal. Je kan ze zelf ontwikkelen in functie van de specifieke situatie van je organisatie. Je kan ook aan je preventieadviseur psychosociale vragen of hij dat op zich neemt. De externe preventiediensten hebben allemaal wel een instrument om medewerkers te bevragen op dat vlak.

Deze manier van bevragen levert op relatief korte tijd veel en bovendien vergelijkbare informatie op. Vaak mist ze wel enig nuance.

Met mensen in gesprek gaan over hoe zij naar de risico’s op agressie kijken levert een schat aan informatie op. Je kan dat doen door gewoon een gesprek aan te gaan tijdens bijvoorbeeld een bewonersvergadering, een cliëntenoverleg of een teamvergadering.

Er bestaan ook meer gestructureerde technieken die onder de noemer participatieve risicoanalyse vallen. Bijvoorbeeld de Knipperlichten methode of de Sobane strategie toegepast op psychosociale aspecten. Verder kan je risico’s ook opsporen tijdens selectiegesprekken, functioneringsgesprekken en in in exit- of verzuimgesprekken.

Ga eens op observatietocht en bekijk bewust de plaatsen, taken en momenten waar zich regelmatig agressie-incidenten voordoen. Een atelierwerking, een dienstwissel, een afspraak voor een intake, een team-of bewonersvergadering, een maaltijd of een buitenactiviteit. En kijk. Met in het achterhoofd de vraag: Wat in deze situatie zou oorzaak van spanning, escalatie of agressief gedrag kunnen zijn? Observaties kosten tijd maar leveren zeer gedetailleerde informatie. Medewerkers moeten wel geïnformeerd zijn over je observatieopdracht en het doel ervan. Want zo’n observatie kan al snel als een soort evaluatie opgevat worden. Of je deze techniek kan hanteren, hangt af van de cultuur in je organisatie.